Sporda Şiddet ve Ölümlere Tarihsel Bir Bakış
Sporda şiddet, sporun en temel değerleri olan dostluk, sporculuk ve fairplay duygularıyla da çelişen bir olgudur. İster profesyonel olsun, ister amatör, sporun katılımcıları ve izleyicileri arasında zaman zaman çok ciddi olaylar yaşanmakta ve bu durum can kaybına bile yol açabilmektedir. Özellikle Futbol maçları ve taraftarları sporun ruhuna aykırı davranışlar sergilemekte ve bu ölümlerin çoğu futbol maçları sırasında gerçekleşmektedir. İşte, spor dünyasında yaşanmış bazı şiddet olayları, ölümler ve bu olayların tarihleri:
1.Heysel Stadyumu Faciası (29 Mayıs 1985 )Brüksel, Belçika
İngiltere'nin Liverpool ile İtalya'nın Juventus takımları arasında oynanan Avrupa Kupa Finali sırasında, Liverpool taraftarlarının Juventus taraftarlarına saldırması sonucu meydana gelen çatışmada 39 kişi hayatını kaybetti. Bu olay, spor tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edildi ve Avrupa'da futbol stadyumlarının güvenliği tartışmasını gündeme getirdi.
2. Aşkın Öldüğü Oyun (6 Aralık 1993 )Kolombiya
Kolombiyalı futbolcu AndrésEscobar, kendi kalesine attığı gol sonucu Kolombiya'nın Dünya Kupası eleme maçından elenmesinin ardından, 1994 yılında mülk sahibi olduğu yerlerde öldürüldü. Bu olay, futbolun getirdiği baskının ve şiddetin bir başka boyutunu gözler önüne serdi.
3. Hooligan Şiddeti ve Chelsea – Leicester (1970) İngiltere
İngiltere'de 1970'lerde Hooliganizm oldukça yaygındı. Chelsea ve Leicester City maçlarında yaşanan stadyum içi şiddet ve kargaşa esnasında birçok taraftar yaralandı ve bazıları ağır yaralar aldı. Bu dönem, İngiltere'deki futbol taraftarlarının futbol dışında yarattığı şiddetin sembolü haline geldi.
4. Futbol Savaşları (14.07.1969)El Salvador-Honduras
El Salvador ve Honduras arasında oynanan bir futbol maçı sonrası patlak veren olaylar, birçok insanın ölümüne neden oldu. 1000'den fazla insanın hayatını kaybettiği söyleniyor. Bu olay, futbolun uluslararası ilişkileri nasıl etkileyebileceğinin çarpıcı bir örneğidir.
5. Boca Juniors - RiverPlate Maçı (24.11.2018)Buenos Aires, Arjantin
Şili'de oynanan Libertadores Kupası finalinde Boca Juniors taraftarlarının RiverPlate otobüsüne saldırması sonucu, birçok oyuncu yaralandı. Bu olay, Güney Amerika futbolunun şiddeti ve taraftar kültüründeki derin sorunları gözler önüne serdi.
6. Çin’deki Basketbol Maçı (25.09.2009) Çin
Çin Ligi'nde bir basketbol maçı sırasında iki takım arasında başlayan kavga büyüyerek stadyuma yayıldı ve 20’den fazla kişi yaralandı. Bu olay, sporun toplumsal ve kültürel etkilerinin ne denli büyük olduğunu bir kez daha gösterdi.
7. Kerkük İnter-Halil Süleymaniye Maçı (2001) Irak
Irak'ta oynanan bir futbol maçı sırasında taraflar arasında çıkan kargaşada 11 kişi hayatını kaybetmiş, çok sayıda kişi de yaralanmıştır. Bu olay, ülkede sporun birleştirici değil, ayrıştırıcı bir unsur olabileceğini göstermiştir.
8. Kayseri stadyum faciası, ( 17.09.1967) Türkiye
Kayserispor ve Sivasspor takımları arasındaki maçta çıkan, 43 kişinin ölümü, yüzlerce kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan tribün olayları.
20. dakikada Kayserispor'un 1-0 öne geçtiği maçta iki takım taraftarları arasında gerginlikler yaşanmış, Kayserispor taraftarlarının Sivasspor taraftarlarının üzerine yürümeye başlamasıyla çıkan panikte 43 kişi ezilme ve havasızlık sonucu ölmüştür. 43 kişinin öldüğü haberinin Sivas'a yayılması sonucu Sivas'ta yaşayan pek çok Kayserilinin işyeri saldırıya uğramış, çıkan olaylar nedeniyle iki takıma da 17 maç saha kapama cezası verilirken takımların 5 yıl boyunca aynı gruplarda futbol oynamaması kararı alınmıştır.
Sporda şiddet, yalnızca bir olayın sonucunda ortaya çıkan bir durum değil, aynı zamanda derin toplumsal sorunların bir yansımasıdır. Kimi zaman bir maçın heyecanı, kimi zaman da bir takımın ya da oyuncunun topluma sağladığı anlam nedeniyle uç bir noktaya ulaşan bu tür olaylar, sporun ruhunu zedelemekte ve olimpiyat ruhu ile çelişmektedir. Bu nedenle, spor etkinliklerinde önleyici tedbirlerin alınması ve eğitimler ile toplumsal bilinç oluşturulması büyük önem taşımaktadır.
Sporun barış, birlikte yaşama ve dostluk kültürü olarak kalması dileği ile...
*****
